Zoekvaardigheden Profielwerkstuk

Oriënteer je op het medialandschap

Wie maakt informatie - en waarom? Wat is informatief zoeken?

De Webcheck

Doe De Webcheck, inclusief dieper onderzoek.

Beoordeel de kwaliteit en bruikbaarheid van een bron. Check altijd wie de bron die je gaat gebruiken maakt en wat het doel is van de bron is. Ofwel wat voor soort inhoud kun je hier vinden? Met onder andere 2. Zoeken naar de makers. Duik daarna in de details van een bron.

De Zoekroutine

Bouw aan een Zoekroutine, met onder andere:

Scannen, een manier van lezen

Zoekopdracht aanpassen en varieren

De juiste zoekwoorden

Datums - is de informatie actueel?

Het volledige schema van de zoekroutine inclusief een webcheck.

Chatbots voor informatief gebruik

AI-chatbots zoals ChatGPT, Copilot en Gemini zijn taalmachines, geen zoekmachines. Chatbots zijn wel heel geschikt voor onder andere voorbereiding, uitleg en samenvattingen. Maar je moet de uitkomsten altijd zelf controleren.

En RAG (zoeken en chatten tegelijk) geeft je wel bronnen, maar dat er een bron staat zegt op niet genoeg. Beoordeel de gelinkte bronnen en laat de goede bronnen je op de juiste bruikbare sporen zetten.

Lees Een chatbot als bron?

Gebruik dit als extra prompt voor een antwoord in begrijpelijke taal: ‘voor leken'.

Gebruiken en verwerken van informatie

Hoe sla je informatie handig op?

Links bewaren in de cloud?

Wat moet ik weten van auteursrecht?

Plaatjes zoeken - ga naar #2 Beeldrecht

Verschillende manieren van lezen

Extra tips

Informatie bevestigd krijgen bij andere bronnen?

Meerdere bronnen gebruiken Denk na over het soort bronnen dat je voor de bevestiging van informatie zou willen vinden en gebruiken. Waar let je op?

Check bij elke nieuwe bron eerst de makers met de Webcheck.
Online bronnen zonder colofon (makers-pagina) zijn in veel gevallen niet geschikt.

Zie je bepaalde informatie in exact dezelfde bewoordingen ergens anders? Dan is dat geen bevestiging, maar een aanwijzing dat de informatie zeer waarschijnlijk afkomstig van een en dezelfde oorspronkelijke bron.

Websites schrijven soms (letterlijk) van elkaar over, ook journalisten.
Veel persberichten worden helaas zonder dubbelcheck gepubliceerd (en persberichten zijn vaak te rooskleurig of eenzijdig).
Ook wordt op het web veel gestolen, gekopieerd en hergebruikt, al dan niet legaal.

Wikipedia

Check of een Nederlands artikel op Wikipedia dezelfde gegevens laat zien als het Engelse. De community achter de Engelse Wikipedia is een andere en is ook logischerwijs groter. Dit helpt bij de controle.
Gebruik de taalswitch van Wikipedia om de meest gangbare term van een begrip in een andere taal te vinden.
Let op: er zijn veel Wikipedia-klonen, zoals Wikiwand; ze duiken gewoon op in Google-resultaten. Gebruik geen klonen, want hoe en òf er geüpdatet wordt is onduidelijk, en je weet nooit welke eigen aanpassingen er worden gedaan.

Verken onze Onderwerpen-kennisbank voor alle andere Slim Zoeken artikelen.

Andere waardevolle bronnen rond informatievaardigheden

https://libguides.bibliotheek.han.nl/informatievaardigheden

https://informaticalessen.be/gratis-online-cursus-informatica/

https://www.hva.nl/bibliotheek/e-learnings#Zoeklicht

Terug naar Thema’s