Wat zijn de bronnen van jouw bron?
Ja hallo… staan er dan bronnen genoemd soms? En zijn die bronnen relevant en compleet? En staat er beschreven waar in de bron? Even de bronnen controleren is een hele klus, online en offline.
Het is zeker belangrijk, maar het is ook makkelijker gevraagd dan gedaan, om na te gaan wat de bronnen zijn van een bron.
Het is wel goed om te leren dat je zelf altijd een bronvermelding opstelt. In het voortgezet onderwijs leer je dat daar ook bepaalde regels voor zijn.
De bronnen van de bron
Als je de bronnen van de bron kunt vinden is dat fantastisch. Je ziet dat bjvoorbeeld bij Wikipedia, onderaan de pagina, of bij wetenschappelijke artikelen en andere publicaties uit het hoger onderwijs. En heel soms bij schoolopdrachten.
Maar veel vaker staan de bronnen niet vermeld.
Ze staan zelden bij een artikel in de krant, niet bij een nieuwsbericht (enkel soms de naam van een persbureau, zoals ANP). Ook lang niet altijd bij journalistieke onderzoeken. En waarom niet?
- Bronnen worden lang niet altijd graag prijsgegeven door de makers…
- Soms blijken de bronnen uit het artikel, bepaalde mensen komen aan het woord. Misschien wordt er zou jij kunnen zoeken wie het precies zijn.
- Maar: veel mensen doen het liefst anoniem hun zegje [naam bekend bij de redactie].
- Soms zijn er gewoon te veel bronnen en een bronvermelding kost ruimte. (Wie leest het ook?)
- Het is veel werk om alles te noteren, niet iedere auteur heeft daar tijd voor en zin in.
Waar online bronnen genoemd worden, duiken nog andere problemen op:
- Links verouderen snel: bestaat de bron nog? Of is de bron verplaatst of verdwenen? Bijhouden is lastig.
Trouwens: als je de de bronvermelding hebt…
- Hoe kom je er dan achter waar bij de genoemde bron de informatie te vinden is? Zelfs als het dieplinks zijn kan dat een lastige klus zijn. Ctrl F (zoeken op de pagina) is een mogelijkheid, maar werkt maar gedeeltelijk. Je vindt alleen exacte woorden. De pagina naar een chatbot sturen zou kunnen helpen. Geef wel de goeie prompt, zodat de chatbot weet wat er precies moet gebeuren.
- En ook is dit lastig: er kunnen bronnen staan, maar over welk onderdeel van een artikel gaat dat dan? Waar moet je naar zoeken?
Het belangrijkste wat jij vaak kunt doen: checken of de bronnen die je ziet betrouwbaar zijn (met de Webcheck).
Wat doe je als ergens geen bronnen vermeld staan?
1. In de eerste plaats betekent dit dat je af moet gaan op de auteur en het platform.
a. Is het een vertrouwde bron/platform, waar je met anderen al eerder kritisch onderzoek naar hebt gedaan? Dan kun je er best op vertrouwen dat de bronnen kloppen.
b. Voor nieuwe bronnen onderzoek je met de Webcheck makers en doel van de bron. Dan ben je al een eind op weg om de betrouwbaarheid te beoordelen.
Verdiep je ook in het vakmanschap van de auteur. Is dat onduidelijk, dan is er zeker niet veel hoop voor scherpte op de bronnen.
Kun je bij een bron geen informatie over de makers vinden? Geen over ons- of about- pagina`? Dan is dat meestal een slecht teken. Die bron kan je beter niet gebruiken!
2. Of ga zelf aan het werk met het onderzoeken van de informatie via extra bronnen. Gebruik hiervoor de tips van factcheckers. Die tips werken niet alleen voor nepnieuws, maar ook voor andere informatie. Zie de links bij Verder Leren >
DIT WEET JE NU
over zoeken naar de bronnen van jouw bron
- Zoeken naar de bronnen van je bron is vaak specialistenwerk.
- Maak onderscheid tussen vertrouwde bronnen (die je kent en waar je al vertrouwen in had) en nieuwe bronnen, die je nog moet onderzoeken.
- Gebruik hiervoor ook de bronnen op start.slimzoeken.nu (allemaal vertrouwd) en de Webcheck.
- Gebruik ook de tips van factcheckers zoals Nieuwscheckers.nl. Zie de links.
https://raindrop.io/SlimZoeken/links-49210470/search=%23factcheckers
Wat is nep? Moet je alles zelf checken? Ga naar Nepnieuws herkennen
Hoort bij Webcheck Actualiteit, datum, bronnen, geld