Advertenties leiden af. Ze zijn bovendien bedoeld om je nu of straks iets te laten doen of kopen. Op een schoolcomputer horen advertenties bovendien al helemaal niet thuis.
Of en hoeveel advertenties jij te zien krijgt tijdens het zoeken en bij het bezoek aan bronnen hangt af van een verschillende dingen. Van je zoekmachine, je browser en van je apparaten. Het hangt er ook vanaf of je een adblocker gebruikt. Je kan dus kiezen wat je gebruikt en hoe je dat instelt.
Het hangt er wel vanaf wie dat voor je kan (en wil) veranderen: jij, de school of werkomgeving of iemand in jouw buurt met kennis van zaken. Wil je minder of geen advertenties meer? Vraag hulp.
Jouw grens
Veel mensen zien advertenties als een noodzakelijk kwaad en proberen ze te negeren. Veel of weinig advertenties, waar ligt voor jou de grens?
Geen advertenties (geen betekent dus ook echt niks);
Company-promotion ofwel alleen reclame voor de website zelf;
Weinig advertenties: hier en daar een reclame-blokje;
Veel advertenties: links rechts onder boven, waar het maar kan. Te veel eigenlijk;
Over-de-top advertenties = veel te veel advertenties die bovendien soms je beeld blokkeren.
Gebruik je geen adblocker en zie je vaak veel advertenties? Denk dan drie keer na of je zo’n site vol advertenties wel wil bezoeken… En als je kan kiezen: gebruik een adblocker (zie Verder leren). Dat is echt veel rustiger.
Tracking
Er is helaas veel meer aan de hand dan alleen advertenties op je schermzien. Een belangrijke extra reden om een adblocker te gebruiken is: trackingcookies blokkeren die met de advertenties meekomen. Talloze bedrijven volgen je in wat je doet op het web. Zij plaatsen tracking cookies en combineren zo zelfs informatie over wat jij op verschillende websites doet. Websites worden daar steeds slimmer in, zelfs zonder tracking kunnen ze je aan technische details over je apparaten zien wat jij doet op het web. Om wetten en regels te omzeilen verzinnen bedrijven steeds nieuwe trucs.
Al die informatie over jouw gedrag wordt verkocht aan advertentienetwerken. Zij bouwen advertentie-profielen van je op. Daarmee zoeken ze uit welke advertenties het meest succes bij je hebben. Dat is heel handig voor die bedrijven…
Personalisatie is bedrog
Gepersonaliseerde online reclame heeft dus te maken met jouw likes en voorkeuren bij bijvoorbeeld Google en YouTube. Als het de adverteerders op bepaalde momenten uitkomt, krijg je advertenties te zien die bij jouw advertentieprofiel passen.
Maar wat persoonlijk is, is dus alleen gedacht vanuit het idee van de verkopers. Met de nadruk op welk moment jij het meest bereid bent iets te gaan kopen. Op social media komt hier zelfs emotie om de hoek kijken: hoe voel je je (welk soort bericht heb je net geplaatst?) en welke advertenties passen daarbij… Hier is veel onderzoek naar gedaan en door nieuwe Europese wetten wordt het opbouwen van persoonlijke profielen gelukkig steeds meer verboden en aan banden gelegd.
Per persoon bestaan er minstens een stuk of tien profielen van je. Zonder dat je idee hebt hoe, waar en door wie die profielen beheerd worden. En zonder dat je weet hoe ze gebruikt worden om jou te verleiden iets te kopen.
Kortom: personalisatie is misleiding bij advertenties. Het woord slaat op de profielen die bedrijven van ons opbouwen over wat we bereid zijn te kopen of te doen; hun doel wordt beter bereikt door manipulatie van wat we zien. Maar alleen wat er online over ons doen en laten bekend is staat er in. Tja, tenzij je je microfoon in voice-search altijd open hebt staan…
Let op: Niet alle cookies zijn verkeerd en er zijn meerdere soorten tracking. Lees er meer over op de pagina Cookies, trackers en adblockers (link hieronder).
Een nieuwe wet, de DSA
Begin 2024 werd de Europese Digital Services Act (DSA ofwel: Verordening Digitale Diensten) van kracht. Die wet legt de grote techbedrijven zoals Facebook, Google en TikTok veel strengere regels dan vroeger op over het gebruik van onze persoonlijke data. Zie DSA.
DIT WEET JE NU
over advertenties op het web
De hoeveelheid advertenties die je zie hangt af van de instellingen in je zoekmachine, in je browser en op jouw apparaat.
Veel mensen zien advertenties als een noodzakelijk kwaad en proberen ze te negeren, maar beter kun je een adblocker gebruiken voor een rustiger beeld.
Met een adblocker kun je bovendien tracking cookies blokkeren.
Bedrijven volgen je online activiteiten via tracking cookies om advertentieprofielen op te bouwen en gerichte advertenties te tonen.
Gepersonaliseerde advertenties zijn misleiding; ze zijn alleen gericht om je iets te laten doen (kopen/kijken) waar adverteerders baat bij hebben. Het is gebaseerd op jouw online gedrag en voorkeuren, vaak zonder jouw kennis.
Europese wetten proberen het opbouwen van persoonlijke profielen te beperken.
