Achtergronden informatieve bronnen
De uiteenlopende doelen van informatieve bronnen
Dit is onze indeling van de doelen van bronnen, zoals we die ook in onze onderzoek 100 Queries tegenkwamen.
1. Gratis delen van informatie op niet-commerciële basis
Het gaat hier om kennis, ervaringen en meningen delen zonder apart verdienmodel, vaak met hoge kwaliteit. Allerlei wiki’s en forums zijn hier heel geschikt voor. Ook archieven en de meeste musea horen hier bij. Net als een deel van de goede doelen.
Het gaat om:
- kwaliteitsinformatie-onderwijs (gratis)kwaliteitsinformatie-musea
- kwaliteitsinformatie voor 8-18
- kwaliteitsinformatie-gezondheidsorganisaties
- kwaliteitsinformatie-div
- kennisbank/centrum met autoriteit
- gebruikersplatform met kwaliteitsinformatie
- gebruikersplatform zonder kwaliteitsgarantie non-commercieel
- verenigingsinformatie-landelijk/lokaal
- informatie in het kader van goed doel
- blog/vlog non-commercieel
2. Gratis delen van informatie op commerciële basis
Je mag gratis meedoen aan zulke sites of platforms, maar gratis is hier niet echt gratis. De sites verdienen veel geld aan jouw activiteiten. Alles wat jij en andere deelnemers er doen wordt opgeslagen en verwerkt of doorverkocht aan advertentie-verkopers.
- gebruikersplatform zonder kwaliteitsgarantie commercieel
- review/vergelijkings-sites
- blog/vlog commercieel
Vrijwel alle social media bedrijven vallen hieronder, ook veel review- en vergelijkingssites en alle BigTech bedrijven. De overheid heeft er veel werk aan om deze manier van internet-gebruik aan banden te leggen.
3. Wettelijke plicht op gratis informatie-verschaffing
Hieronder valt de overheid, dat zijn alle gemeentes, provincies, waterschappen samen, plus de rijksoverheid zelf. De overheid heeft bovendien de plicht dat begrijpelijk en toegankelijk te doen en gaat steeds beter!
Ook de publieke omroep en een deel van de wetenschap horen hier ook bij.
- overheidsinformatie (wetten/regels/voorlichting)
- overheidsinformatie (overige)
- wetenschaps-informatie
- publiek_mediaplatform (incl. journalistiek)
4. Informatie geven als vak
Er zijn ook talloze sites waar mensen en organisaties voor hun beroep informatie plaatsen. Vaak betaald, met soms een gratis deel, maar er zijn allerlei variaties. De journalistiek valt hieronder: bijna alle gedrukte kranten en tijdschriften hebben een online versie. Daarnaast bestaan er ook nieuwssites die alleen online bestaan. We onderscheiden:
- journalistiek informatieproduct (gratis)
- journalistiek informatieproduct (betaald)
- onderwijsinformatie (betaald)
- informatieproduct onderwijs/div. non-commercieel
- informatieproduct div. commercieel
5. Product- en/of bedrijfsinformatie
Bijna ieder bedrijf of instelling heeft wel een website met informatie over zichzelf. Wat doe je of wat maak je, en hoe en wanneer ben je bereikbaar? Die informatie zet iedereen graag op internet als digitaal uithangbord, 24 uur per dag te vinden: dit zijn wij, kom langs of maak een afspraak.
- product-/bedrijfsinfo + uithangbord
6. Promotionele informatie
Is het hebben van een uithangbord voor je bedrijf informatief duidelijk, vaak hebben websites ook nog een promotioneel deel. En daar gaat wel wat mis. Promotionele informatie is vooral bedoeld om bovenaan in de zoekmachines te komen. De inhoud bij promotionele informatie is dus minder op mensen gericht en meer op de zoekmachines zelf. Of de inhoud klopt kan dan puur bijzaak worden.
- webshop/winkel+promotioneel deel
- puur promotionele sites (voor bijvoorbeeld een land of stad)
7. Informatie-husselaars
Tot slot sites waar informatie echt helemaal bijzaak is: deze sites draaien om geld verdienen met advertenties en cookies. De informatie wordt soms gestolen of gekopieerd van andere websites of gewoon verzonnen. Met AI is dat tegenwoordig een fluitje van een cent. Er bestaan ook veel Wikipedia-kopieën. We noemen ze
- aggregator of contentfarm
Deze zeven doelen en de subdoelen komen natuurlijk ook in combinatie met elkaar voor…

Toelichting
Goede doelen en commerciële websites - ze overlappen soms qua bedoelingen.
De informatie in het kader van goede doelen is nogal wisselend. Commercieel is geen vies woord en goede doelen kunnen nogal overdrijven in hun communicatie. Het ene goede doel is zogezegd het andere niet. Er is best een grote overlap met commerciële bedrijven qau betreft informatieve waarde. In beide gevallen zijn er zowel goeie als dubieuze bronnen. Van ‘Over the top’ reclame tot nul advertenties. In beide gevallen kan je je bedrijf of instelling de beste noemen en daar allemaal voorbeelden van laten zien. Of je kan meer bescheiden informatie geven met alleen de feiten.
En bijna iedereen doet wel aan zogenaamde bedrijfs-promotie, ofwel vertellen waar je bedrijf of instelling goed in is. Die informatie is vaak niet echt neutraal. Best logisch, maar wel iets om rekening mee te houden. Je moet zelf onderzoek doen.
Promotionele doelen: niet voor de winst, maar ook niet neutraal
Hetzelfde geldt voor de talloze land- en streekpromotie sites. Ze hebben weliswaar zelf geen direct commercieel doel, maar proberen een land of een stad bij jou te promoten. Elk land, elke stad of regio heeft zo’n instelling. Dit soort informatie is sympathiek, maar niet echt neutraal. Het vertelt vooral de leuke dingen. Niks over eventuele sociale problemen of onrust in een bepaald gebied.
Kwaliteitsinformatie met of zonder reclame, gratis of achter een betaalmuur
Sommige journalistieke kwaliteits-sites als RTL kunnen er ook wat van qua commercialiteit en reclames. Daar is het doel echt gemengd: kwaliteitsnieuws brengen en enorm veel advertenties plaatsen. Moet dat als je commercieel bent? Nee hoor, dat is een keuze. Onderzoeksbureau Follow the money is ook een commercieel platform, zij leven vooral van betalende abonnees. Maar op het hele platform vind je geen advertenties, alleen aankondigingen van de boeken die ze maken over onderwerpen uit hun onderzoeken. Ook voor de gebruiker een belangrijke keuze dus: meebetalen voor een goed product zonder reclame.
De dieven op het web
De slechtste bronnen zijn de websites die informatie van het web kopiëren/stelen, met als enige doel clicks op de advertenties die ze plaatsen. In het Engels heten die bronnen: aggregators en contentfarms. Deze sites verzamelen en/of herschrijven bestaand materiaal. Superspreekbeurt is hier eigenlijk ook een goed voorbeeld van. Ze schrijven niks zelfs, verzamelen spreekbeurten van kinderen en plaatsen er een heel pakket advertenties bij, advertenties die net zo makkelijk over de tekst heenlopen. Met AI is dit werk gemakkelijker dan ooit geworden.
Hoort bij Webcheck Stap 3